آسانسور چیست؟ انواع آن کدامست؟ آسانسور چگونه کار می کند؟مهمترین اجزای آن چیست؟ امروزه با پیشرفت شهرسازی و ساختمان سازی تقریبا تمامی افراد با آسانسور (به انگلیسی : elevator) آشنایی داشته وتجربه استفاده از آن را دارند. این وسیله باعث حل معضل بالا و پایین رفتن از پلکان ساختمانهای چند طبقه شده و موجب میشود رفت و آمد میان طبقات مختلف ساختمان ها از جمله ساختمانهای مسکونی، اداري، دانشگاهی، ورزشی، تجاری و… سهل و آسان شود.در ادامه متن ضمن پاسخ به سوالات بالا هر آنچه که لازم است درباره این وسیله پرکاربرد بدانید را برای شما گردآوری کرده ایم پس شما را به مطالعه این متن جذاب و خواندنی دعوت می کنیم:
آسانسور چیست؟
آسانسور کلمه ای فرانسوی است. در مفهوم علمی به این صورت تعریف میشود که اتاقک متحرکی است که از آن درجهت جابه‌جایی عمودی نفرات یا کالاها میان طبقات ساختمان استفاده میکنند.
مخترع آسانسور:
تصور اینکه این وسیله اختراعی مدرن است اشتباه محسوب میشود، در واقع این وسیله کاربردی از قرن‌ها پیش به صورت اولیه برای حمل افراد و وسایل استفاده میشد.
در ۲۳۶ سال قبل از میلاد مسیح، اولین آسانسور توسط ارشمیدوس “ریاضی دان یونانی” اختراع شد که شامل یک بشکه بود و به وسیله ناب و انسان حرکت میکرد. در قرن هجدهم ودر حدود سال‌های ۱۷۴۳ میلادی آسانسوری ابتدایی به نام صندلی پرنده به وسیله‌ی لویی شانزدهم در کاخ ورسای برای جابه‌جایی افراد ساخته شد.
تقریبا در اواسط قرن نوزدهم این تجهیزات که به وسیله‌ی آب یا بخار کار میکردند، برای حمل مواد و اشیا در کارخانه‌ها، انبارها و معادن مورد استفاده قرار گرفت اما چون به وسیله‌ی طناب بالا و پایین میشدند و احتمال فرسودگی طناب زیاد بود افراد کمی از آن استفاده میکردند.
الیشا گریوز اوتیس در سال 1852 اولین آسانسور ایمن برای انسان‌ها را ساخت. او در واقع با اختراع ترمزهای اتوماتیک تحولی عظیم در این صنعت پدید آورد.
آسانسور ایمن اوتیس به این صورت بود که اگر کابل‌های نگه دارنده پاره میشدند با استفاده از ترمزهای اتومات، آسانسور متوقف میشد؛ اوتیس برای اثبات اختراعش به عمد کابل های بالابرآسانسوری که در طبقه‌ی بالای ساختمانی بلند بود را برید و به این شکل ترمزها باعث توقف آن شدند.در اواخر قرن نوزدهم اولین بالابر برقی توسط فردی به نام “ورنرفون سیمنر” اختراع شد و پس از آن در سال 1887 الکساندر مایلز قابلیت درب‌های اتوماتیک را به بالابرهای برقی افزود که نسبت به مدل‌های پیشین از سرعت بالاتری برخوردار بوده و میتوانستند بارهای سنگین‌تری را حمل کنند.
تاریخچه آسانسور در ایران:
این وسیله از زمان ناصر الدین شاه قاجار سر از ایران درآورد. زمانی که او به انگلیس سفر کرده بود؛ در جریان بازدید از بیمارستان سنت توماس با آسانسور آشنا شده و پس از برگشت دستور ساخت آن در کاخ گلستان را میدهد.پس از آن در زمان احمدشاه قاجار در پالایشگاه نفت آبادان آسانسور دیگری نصب شد؛ اما هم اکنون هیچ آثاری از آنها به جا نمانده است.
آسانسورهای اولیه در زمان رضاشاه و در ساختمانهای میدان سپه و باشگاه افسران ایجاد شد.با رونق صنعت آپارتمان سازی در ایران در اواسط دهه‌ی 30، صنعت آسانسور جای خود را در ایران محکم کرد. در اواسط دهه چهل نیز اولین کارگاه تولید درب و کابین آسانسور در ایران تاسیس شد.
دهه‌ی پنجاه دوران رشد و پیشرفت اسانسور در ایران بود. در این دوران اولین کارخانه ساخت آسانسور در ایران احداث شد و متخصصان زیادی در این زمینه پرورش یافتند و مهارت کافی را کسب کردند.
آسانسور چگونه کار میکند؟
به طور کلی نحوه ی کار این وسیله ساده است و همانند قرقره عمل میکند. آسانسور از کابینی که به یک سیستم بالابر متصل شده و کابلی که به یک جعبه وصل است، تشکیل شده است. اگرچه اتواع مدرن آنها پیچیدگی بیشتری داشته و سیستم مکانیکی پیشرفته ای دارند.
انواع آسانسور کدامند؟
به طور کلی طبقه بندی این تجهیزات بر اساس نحوه عملکرد آنها انجام می شود،بر این اساس می توان بالابرها را به دو دسته زیر تقسیم کرد:
آسانسورهای هیدرولیک:
در سیستم آسانسورهای هیدرولیک، بار با فشار پمپ‌های هیدرولیک جابه‌جا میشود.کار در این آنسورها به این صورت است که تلمبه، روغن را از مخزن به سمت سیلندر روانه میکند. زمانیکه دریچه (بین سیلندر و مخزن است) باز باشد، روغن به آسانی به جای قبلی خود برمیگردد. اما اگر دریچه بسته شود، روغن با فشار وارد استوانه سیلندر میشود.زمانی که روغن در سیلندر جمع شود، این فشار به پیستون منتقل شده و کابین آسانسور به بالا حرکت خواهد کرد. وقتی آسانسور به طبقه مورد نظر نزدیک شد، سیستم کنترل علامتی به موتور الکتریکی فرستاده تا کار تلمبه به آرامی قطع شود.
برعکس هنگامی که آسانسور میخواهد به طرف پایین بازگردد، سیستم کنترل یک علامت به دریچه فرستاده و دریچه باز میشود. سنگینی مسافران و خود کابین سبب میشود تا پیستون به سیلندر حاوی روغن فشار وارد کند و روغن به مخزن برگردد. وقتی که در طبقه ی زیرین متوقف شود، سیستم کنترل دوباره دریچه را میبندد.
آسانسورهای کابلی:
امروزه از این نوع بالابرها بیشتر استفاده میکنند وبه نسبت رایج تر هستند. در آسانسورهای کابلی( طنابی یا کششی) کابین به وسیله ی یک سری کابل فولادی ( که به دور چرخ قرقرهای حلقه شده) به وزنه ی تعادل متصل شده و چرخ قرقره نیز به یک موتورالکتریکی متصل است.
وقتی که موتور به یک جهت بچرخد، چرخ قرقره، اسانسور بالا میاید و زمانی که در جهت عکس بچرخد، به سمت پایین حرکت میکند.موتور، سیستم کنترل و چرخ قرقره همگی در بالاترین طبقه در اتاقکی به نام اتاق ماشین به صورت ثابت قرار دارد.در واقع نوع کششی این وسیله به وسیله ی نیروی محرکه و سیم بکسل ها به حرکت درمی آیند.این آسانسورها نسبت به نوع هیدرولیکی آن مصرف انرژی کمتر و سرعت حرکت بیشتری داشته و در ارتفاعات زیاد استفاده میشوند.
اجزای اصلی آسانسور :
این وسیله کاربردی دارای قطعات زیادی است که تمام آنها یک هدف را دنبال میکنند. اما از بین این قطعات ۵ قطعه جزو مهمترین و اصلی ترین اجزای آسانسور به شمار میروند که شامل موتور،تابلو فرمان،کابین،ریل و درب آسانسور می باشد.
موتور آسانسور :
به نظر بسیاری از متخصصان موتور آسانسور مهمترین قسمت آن به شمار رفته و کیفیت آن تاثیر مستقیمی در عملکرد آسانسور دارد. این عضو وظیفه ی تامین نیروی محرکه لازم برای جابه جایی و حرکت آن را برعهده دارد.
تابلو فرمان :
یکی از مهمترین بخش های کنترلی و الکتریکی اجزای آسانسور تابلو فرمان آن است. این عضو شامل ریزپردازنده، مدارهای فرمان و قطعات الکتریکی است. تابلو فرمان وظایف مختلفی را به شرح زیر انجام میدهد:
- کنترل سرعت موتور و جهت حرکت آن
- پردازش درخواست هایی که از کابین یا طبقات صادر میشود
- محافظت از تجهیزات الکترونیکی آسانسور
- حفظ ایمنی
- نظارت بر حرکات کابین و جهت حرکت آسانسور و…
خرید تابلو فرمان آسانسور با بهترین قیمت،تحویل فوری
کابین آسانسور
کابین آسانسور همان اتاقکی است که بار یا مسافران درون آن قرار میگیرند و جابه جا میشوند. کابینها میتوانند جنسهای متفاوتی مانند شیشه، فلز، چوب، مواد پلیمری و … داشته باشند.کابین ها باتوجه به تعداد ورودی و نحوه قرارگیری به ۳ دسته کابین های عادی، کابینهای دو درب در کنار هم و کابین های دو درب روبه روی هم تقسیم بندی میشوند.
ریل آسانسور
وظیفه ی این قطعه هدایت کابین و وزنه ی تعادل است همچنین کاهش حرکات جانبی و جلوگیری از تکانهای بیش از حد کابین از دیگر وظایف این عضو به شمار میرود.
کیفیت ریل آسانسور اهمیت زیادی دارد زیرا کوچکترین نقصی در آن سبب به هم خوردن عملکرد درست آن میشود.
خرید ریل آسانسور در فروشگاه آسانسور نادری با بهترین کیفیت و مناسبت ترین قیمت به صورت آنلاین صورت می گیرد و شما می توانید خریدی مطمئن از ما را تجربه نمایید.
درب آسانسور
درب اسانسور نقش ایمنی و تزئینی ایفا میکند و عمدتا شامل دونوع: درب کابین و درب طبقه میشود.
در ادامه قصد داریم به بررسی عمیقتر مهمترین عضو بالابر ها یعنی موتور آن بپردازیم پس با ما همراه باشید :
انواع موتور آسانسور
این تجهیزات بر اساس نوع بالابر به چند دسته تقسیم میشوند: موتورهای آسانسور پنوماتیک،هیدرولیک و کششی که شامل موتورهای گیربکسی و گیرلسی میباشد.
موتورآسانسور پنوماتیک
در این نوع موتورها از نیروی مکش هوا و انرژی خلا برای انتقال کابین و درواقع برای تامین انرژی مکانیکی بالابر استفاده میکنند.تمام سیستم آسانسورهای پنوماتیک به وسیله ی برق تک فاز و تابلو فرمان تغذیه میشود. در این مدل موتورخانه ای برای نصب موتور وجود ندارد و همچنین یک متر چاه برای آن کافی است. این مدل از آسانسور درواقع همان مدل های شیشه ای هستند.
موتور آسانسور هیدرولیک
امن جا به جا شوید! بله درست خواندید ،این موتور براساس قوانین پاسکال و فیزیک کار میکند و موتوری امن محسوب میشود. تمام نیروی حرکتی این نوع آسانسورها توسط موتور تامین میشود پس نیازمند موتورهایی با توان و قدرت بالا هستند.
موتور گیربکسی آسانسور
در این نوع موتورها برای بالا یا پایین رفتن، نیروی الکتروموتور به وسیله ی یک قرقره ی کششی و چرخ دنده ( یا همان گیربکس) به کابین انتقال می یابد. درواقع واسط بین موتور و کابین، گیربکس است.سرعت کار موتورهای گیربکسی در میان انواع موتورهای دیگر بالاست. موتور گیربکس در آسانسورهای دارای موتورخانه استفاده میشود.
این موتور ها به دو دسته ی موتورهای گیربکس دار تک سرعته و دو سرعته تقسیم میشوند.
- موتورگیربکس تک سرعته : در این نوع موتورهای گیربکس دار، آسانسور با سرعتی ثابت حرکت میکند و به هنگام رسیدن به طبقه‌ی مورد نظر به وسیله ی ترمز متوقف میشود. در این سیستم ، یک مدار الکتریکی دور موتور و سرعت را کنترل میکند و در بازه زمانی کمی سرعت به آرامی از صفر به حداکثر و بالعکس آن میرسد.
-
موتور گیربکس دوسرعته: این نوع موتور دارای دو دسته سیم پیچ هستند که هرکدام برای راه اندازی موتور در دو سرعت متفاوت تند و کند مورد استفاده قرار میگیرد.در این نوع موتورها به هنگام حرکت آسانسور از سیم پیچ دور تند استفاده میشود و وقتی کابین به طبقه مورد نظر نزدیک شود، این سیم پیچ از مدار خارج میشود و سیم پیچ دور کند جای آن را میگیرد، به این ترتیب سرعت کاهش می یابد. درنهایت جریان برق قطع شده و ترمز، کابین را در طبقه ی مد نظر نگه میدارد.
این موتورها اشکالات خود را دارند از جمله اینکه ممکن است بعد از مدتی به علت قطع و وصل لحظه‌ای برق به موتور آسیب رسد و از طرفی موجب اذیت شدن سرنشینان به دلیل شتاب و حرکت یک باره اتاقک شود.
موتورهای آسانسور گیرلس (Gearless) الکتریکی
این نوع از موتورها، بدون گیربکس هستند و در ساختمان آنها از آهنرباهای دائمی استفاده شده است.
در این موتورها نیروی محرکه بی هیچ واسطه ای به قرقره منتقل میشود و آسانسور به آرامی شروع به حرکت کرده سپس حرکت آن سریع میشود. در نهایت با رسیدن به طبقه ی انتخابی سرعت کاهش یافته و به وسیله ی یک سری کلیدهای القایی مخصوص کابین متوقف میشود، بنابراین ترمز فقط در هنگام توقف کامل عمل میکند.
در حالت کلی نیز موتورهای گیرلس به دو دسته ی موتور گیرلس بشکه ای یا درامی و موتور گیرلس تخت یا دیسکی تقسیم میشوند.
در تصویر زیر شماتیک موتور Gearless و گیربکسی را مشاهده می نمایید :
برای خرید موتور آسانسور از فروشگاه آسانسور نادری و یا دریافت مشاوره از پشتیبانی آنلاین و سایر روش های ارتباطی اقدام نمایید
انواع آسانسور ها بر اساس کاربری :
این جا به جا کنندگان پرکاربرد بر اساس مکان مورد استفاده به ۵ دسته کلی تقسیم بندی میشوند:
آسانسورهای بیمارستانی :
نوع بیمارستانی خود شامل دو مدل تخت بر و برانکارد بر می باشد که نوع تخت بر برای جابه جایی بیمارانی که بر روی تخت قرار دارند استفاده میشود. این آسانسورها دارای ابعاد بزرگی هستند و سیستم موتورخانه ای آنها از استاندارهای خاصی برخوردار است زیرا حرکت آسانسور باید بدون شتاب و نرم باشد تا به بیمار ضربه ای وارد نشود.
نوع برانکاردبر دارای ابعاد کوچکتری نسبت به آسانسورهای تخت بر هستند و برای جابه‌جایی بیماران بدون تخت و پرسنل بیمارستان استفاده میشود.
آسانسورهای مسکونی:
این آسانسورها ابعاد و اندازه ی کوچکتری نسبت به نوع خانگی، تجاری و صنعتی دارند و طبیعتا در ساختمانهای مسکونی مورد استفاده قرار میگیرند.آسانسورهای مسکونی نیز دارای انواع مختلفی هستند که شامل:
- نفربر یا مسافربر
- پله پیما یا بالابر پله رو
- ویلچربرعمودی
- ویلچربر روی مسیر راه پله ها
- آسانسورهای باری کوچک
آسانسورهای صنعتی یا باربر :
از آسانسورهای صنعتی در مکانهای صنعتی همچون کارخانه ها، معادن، کارگاهها، ساخت و سازها و… استفاده میشود که میتوانند وزن بالایی از کالاها و افراد را تحمل کنند.
آسانسورهای صنعتی و باربر از ایمنی بالایی برخوردار هستند. آسانسورهای باربر دارای قابلیت هایی چون ضد اشتعال، ضد انفجار و ضد آب نیز هستند.
بالابرهای کشاورزی :
این نوع نیز جزو آسانسورهای صنعتی به حساب می آیند.آسانسورهای حمل محصولات برداشت شده، تخلیه بار گریز از مرکز و آسانسورهای حمل سطل افقی از جمله موارد پرکاربرد این طبقه بندی محسوب میشوند.
آسانسورهای خودروبر :
با افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تعداد خودروها نیاز به پارکینگ های چندطبقه در مجتمع های گوناگون افزایش یافت، همین امر سبب شد اسانسورهای خودرو بر ساخته شوند.این آسانسورها علاوه بر استفاده در مجتمع های مسکونی برای انواع محیطهای مختلف مثل نمایشگاه‌های اتومبیل، گاراژها و … نیز قابل استفاده هستند.
از مزایای این گروه از بالابرها میتوان به سرو صدای کم آنها، ایمنی بالا، صرفه جویی در مصرف انرژی و حرکت نرم آنها اشاره کرد.
چاله آسانسور چیست؟
برای دانستن مفهوم چاله ی آسانسور ابتدا باید چاه آسانسور را بشناسیم.به فضای عمودی که تجهیزاتی چون کابین، ریل حرکتی و وزنه تعادل در آن به سمت بالا و پایین جابه جا میشوند، چاه آسانسور میگویند.چاله یا چاهک در واقع بخش پایینی چاه آسانسور محسوب میشود. ارتفاع چاله از پی ساختمان یعنی پایین ترین قسمت چاه تا کف پایین ترین نقطه توقف آسانسور محاسبه میشود.
هدف از طراحی فضای چاله ایجاد مکانی مناسب برای سرویس کاران میباشد. همچنین در این فضا یک سری تجهیزات قرار میگیرد.
بهترین شرکتهای ارائه دهنده تجهیزات آسانسور خارجی
جهت اشنایی بیشتر با بهترین برندهای آسانسور جهان لیستی از این شرکت های معتبر که در سال ۲۰۲۲ انتخاب شده اند را گرد آوردیم:
۱_ اوتیس (OTIS)
۲_ کونه (KONE)
۳_ شیندلر (Schindler)
۴_Thyssenkrupp
۵_فوجیتک (Fujitek)
۶_ هیتاچی (Hitachi)
۷_ کلیمن (Kleemannlifts)
۸_ میتسوبیشی الکتریک (Mitsubishielevator)
۹_ هیوندای (Hyundaielevator)
۱۰_ استانه (Stannah)
فروشگاه آسانسور نادری با سابقه طولانی در تامین و فروش آسانسور از برترین برندهای جهانی ،آماده مشاوره و همکاری با شما می باشد
سوالات متداول :
در ادامه به برخی ار سوالات شما پاسخ خواهیم داد
حداقل ابعاد آسانسور چقدر است ؟
همان طور که بعد از خواندن متن متوجه شدید این تجهیزات باتوجه به کارایی و نوع کاربری ابعاد متفاوتی دارند.اما به طور کلی کوچکترین ابعاد بالابر باید برای چاله ی آن مناسب باشد، که عرض ۱۴۰ و طول ۱۶۰ سانتی متر متناسب است پس درنتیجه ابعاد مفید جهت چاله ی آسانسور۱۶۰ در ۲۰۰ سانتی متر میباشد.
جالب است بدانید که اگر تنها یک نفر بتواند از آسانسور استفاده کند حداکثر مساحت قابل دسترسی کابین باید ۲۸/۰ مترمربع باشد.
ظرفیت آسانسور نسبت به مساحت چگونه تعیین می شود؟
مهمترین بخش طراحی یک آسانسور، ظرفیت کابین آن میباشد. با تعیین ظرفیت کابین میتوانیم سرعت و قدرت آسانسور و همچنین تعداد مسافران را پیشبینی کنیم.در جدول زیر نحوه محاسبه ظرفیت آسانسور به نسبت مساحت کابین آورده شده است:
اگر در آسانسور گیر کردیم چه کنیم؟
گیر کردن در آسانسور میتواند برای افراد استرس شدیدی ایجاد کند اما باید بدانید که نباید به این استرس اجازه ی پیشروی دهید.
- اولین کاری که بعد از گیرافتادن در کابین باید انجام دهید، حفظ خونسردی و آرامش خود است. چندین نفس عمیق کشیده و ذهنتان را آرام کنید.
- در اقدام بعدی اگر برق رفته بود به دنبال یک منبع نور بگردید. در این شرایط حواستان به باتری گوشی در هنگام استفاده از چراغ قوه باشد زیرا به گوشی خود احتیاج دارید.
- در اقدام سوم دکمه تماس با تکنسین را فشار دهید اگر چنین دکمه ای وجود نداشت یا پاسخی دریافت نکردید با آتش نشانی تماس بگیرید.
- همچنین میتوانید دکمه های دیگر آسانسور را مانند دکمه ی باز یا بسته کردن در را بفشارید. فشردن دکمه آلارم نیز میتواند توجه ها را به شما جلب کند.
- در شرایطی که موفق به تماس نشده یا دکمه ها کار نکرد فریاد بزنید و با کوبیدن به درب آسانسور افراد را از وجود خود مطلع سازید اما خود را خسته و وحشت زده نکنید.
- قدم اخر صبر کردن تا رسیدن کمک است.
حروف روی پنل آسانسور به چه معناست؟
- حرف G که مخفف کلمه ی Ground Floor است به معنای طبقه ی همکف می باشد. رنگ این دکمه در بعضی آسانسور ها متفاوت است یا کنار حرف G یک ستاره قرار دارد. در کل حرف انگلیسی G به معنی پارکینگ و راه خروج است.
- حرف P مخفف کلمه ی Parking و به معنی پارکینگ است. در بعضی ساختمانهای بزرگ چندین پارکینگ وجود دارد به همین علت پارکینگ ها با دکمه های P1، P2 ،P3 و … مشخص شده اند.
- حرف B مخفف کلمه ی Basement یا همان طبقه ی همکف است که در زیر پارکینگ قرار دارد. حرفB بر روی دکمه آسانسور به معنی طبقه ی زیرزمین میباشد.
- حرف M یا MZ مخفف کلمه ی Mezzanine به معنای نیم طبقه میباشد. درواقع به طبقه ای که بین دو طبقه ی اصلی قرار میگیرد، نیم طبقه میگویند.
چرا در آسانسور آینه نصب میکنند؟
شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که علت نصب آینه در آسانسور چیست؟ در جواب باید گفت یکی از علت ها این است که اگر تصویر خود را در آینه ندیدید سوار نشوید چون ممکن است کابین به علت مشکلات فنی در یک طبقه ی دیگر مانده باشد و درب طبقه به اشتباه باز شده، در این صورت آینه شما را از سقوط در چاله نجات میدهد.
از دلایل دیگر میتوان به زیبایی کابین بالابر با آینه، تصور فضای بیشتر با وجود آینه، عدم توجه به گذر زمان تا رسیدن به طبقه مد نظر یا درهنگام گیر افتادن در آسانسور و مراقبت از اطراف به وسیله ی آینه اشاره کرد.
